تحلیل متن شناسی قصیده های عهد سامانی

Authors

حبیب الله مرحمت

استادیار

abstract

از عهد سامانی قصیده های زیادی به یادگار مانده است. این قصیده ها ازلحاظ قالب سخن، فصاحت و بلاغت و غنای کلام، معنا سازی و تمثیل آفرینی، مخصوصاً ازنظر انعکاس مسائل سیاسی و اجتماعی، در مقایسه با قصیده های سده های بعد امتیاز بیشتری دارند. این مقاله به دنبال تحلیل متن شناسی قصیده های عهد سامانی است که براساس نسخه های قدیمی و برقرار کردن صحت و اصالت آن ها بنیاد می یابد. از همین رو، قصیدۀ «شکایت از پیری» رودکی که کامل ترین قصیدۀ عصر دهم است، اساس کار قرار گرفته و با توجه به اختلاف نسخ بررسی شده است. در ادامۀ تحلیل متن شناسی، این قصیده از منظر قالب سخن، لغت شناسی، نظم شناسی، تفسیر متن، و نهایت شرح سبک و شیوۀ نگارش ادیب مورد بررسی قرار گرفته است. در پایان نیز براساس اصول سنتی تحلیل متن، بخش های محتوایی که می توان مضمون قصیده را از روی آن ها شرح و تفسیر کرد، معرفی شده و این نتیجه به دست آمده که رودکی قدرت والای سخنوری و گرایش فلسفۀ خود را از همه بیشتر در بیت آخر قصیده نمایش داده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل متن‌شناسی قصیده‌های عهد سامانی

از عهد سامانی قصیده‌های زیادی به‌ یادگار مانده است. این قصیده‌ها ازلحاظ قالب سخن، فصاحت و بلاغت و غنای کلام، معنا‌سازی و تمثیل‌آفرینی، مخصوصاً ازنظر انعکاس مسائل سیاسی و اجتماعی، در مقایسه با قصیده‌های سده‌های بعد امتیاز بیشتری دارند. این مقاله به‌دنبال تحلیل متن‌شناسی قصیده‌های عهد سامانی است که براساس نسخه‌های قدیمی و برقرار کردن صحت و اصالت آن‌ها بنیاد می‌یابد. از‌همین‌رو، قصیدۀ «شکایت از پیر...

full text

معیارهای متن بودگی شهر و روش شناسی تحلیل آن

این مقاله به «شهر» به عنوان یک متن و معیارهای متن بودگی آن می پردازد و در پی آن است که به شهرسازی از دریچ? آموزه‌های زبانشناسی که مفهوم «متن» و معیارهای «متن بودگی» را مورد بررسی قرار می دهد، بنگرد. زبانشناسی متن، یکی از شاخه های نسبتاً جدید زبانشناسی است که واحدهای زبانی در آن، نه در سطح واژه یا جمله، بلکه در سطح متن تحلیل می شوند. این موضوع می تواند به عنوان چارچوبی تحلیلی در بسیاری از زمینه ه...

full text

«الرساله الزاهره» نوشته اثیرالدین ابهری: نسخه شناسی، متن شناسی، تصحیح، و تحلیل

اثیرالدین ابهری یکی از برجسته ترین منطق دانان دوره اسلامی است که کمتر شناخته شده است. جستار پیش رو، از یکسو، با تصحیح الرساله الزاهره، یکی از منطق نوشته های ارزشمند وی را از پستوی فراموشی به پیشخوان چاپ و انتشار درمی آورد و، از دیگرسو، با شرح و واشکافی و تحلیل آن از دریچه منطق جدید، بر گوشهای از اندیشه های منطقی ابهری پرتو می افکند. مهمترین دستآوردهای این جستار در مقام بازشناسی اندیشه های منطقی...

full text

معنی‏ شناسی و فهم متن

 ریشه‌شناسى آراء زبان‌شناسى و معنى‌شناسى ابوزید و ایزوتسو است. معنى‌شناسى که گونه‌هاى چندى دارد، زیربناى تفکر ابوزید است. ایزوتسو نیز آن را در خدمت فهم قرآن قرار داده و بر پایه آن ادعا دارد که قرآن خود باید مفسّر خود باشد. معنى‌شناسى به دو گونه است، یکى گویاى نسبیت درکها و دیگرى از همسانى درکها خبر مى‌دهد. نویسنده، پس از یادآورى اصول گفت و گو در قرآن و به فراموشى سپرده شدن آنها در حوزه قرآن پژوه...

full text

مسیح شناسی در قرآن و عهد جدید

در مسیحیت شاهد دو نظام عقیدتی هستیم که هر یک با بخشی از کتاب مقدس مطابقت دارد. در قرآن اشارات زیادی به سیره زندگانی حضرت عیسی (ع) شده است. قرآن بر خلاف عهد جدید به جزئیات زندگانی مسیح (ع) نپرداخته، اما به مسائلی اشاره داشته که همواره مورد توجه مسیحیان نیز بوده است. موضوع در خور تأمل این است که پیگیری این مسائل ما را به دو نظام عقیدتی متفاوت در اسلام و مسیحیت در خصوص مسیح منتهی می‌نماید. ما نیز‌...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
رودکی ( پژوهش های زبانی و ادبی در آسیای مرکزی )

جلد ۶، شماره ۸ و ۹، صفحات ۱۲۳-۱۲۸

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023